Những lưu ý cho sinh viên du học tại Thụy Sĩ cần biết là gì?
Thụy Sĩ nằm ở Châu Âu và giáp ranh với 5 quốc gia. Có 4 cộng đồng ngôn ngữ ở Thụy Sĩ, Đức, Pháp, Ý và Rhaeto-Romanic là ngôn ngữ đầu tiên ở một số vùng nhỏ hơn của đất nước.
Thụy Sĩ thu hút hàng nghìn sinh viên quốc tế từ khắp nơi trên thế giới mỗi năm nhờ: Chất lượng cuộc sống, người dân thân thiện, cơ sở vật chất hiện đại và nền giáo dục hàng đầu làm cho điểm đến này thực sự hấp dẫn. Học tập và sinh sống tại đây giúp bạn có cơ hội gặp gỡ mọi người, nâng cao khả năng học hỏi, tích lũy kinh nghiệm làm việc và cũng có thể xin việc tại Thụy Sĩ.
Những ngày đầu đặt chân tới Thụy Sĩ với nhiều điều lạ lẫm, du học sinh cần trang bị cho mình những kiến thức về văn hóa, môi trường và con người Thụy Sĩ. Sau đây là những thông tin cần biết cho du học sinh ngày đầu tới Thụy Sĩ rất hữu ích với các bạn.
1. Yêu cầu về Visa
Hầu hết công dân của các quốc gia bên ngoài Liên minh Châu Âu /Khu vực kinh tế Châu Âu cần thị thực để vào Thụy Sĩ cho mục đích học tập.
Có hai loại thị thực du học Thụy Sĩ:
- Thị thực Schengen “C” – cho phép bạn ở lại Thụy Sĩ trong tối đa 90 ngày, dành cho các khóa học ngắn hạn, hội thảo, trường hè hoặc trường ngôn ngữ.
- Thị thực “D” Quốc gia – thị thực du học dài hạn có thể được sử dụng cho bất kỳ việc gì kéo dài hơn ba tháng, chẳng hạn như các khóa học cấp bằng hoặc nghiên cứu Tiến sĩ.
2. Đặt vé máy bay/ thời gian bay
Trước khi đặt vé máy bay, sinh viên nên kiểm tra lại ngày nhập học được ghi trên Thư mời nhập học để mua vé cho phù hợp. Nếu bạn chọn dịch vụ đưa đón của trường , sau khi bạn đặt xong nên xác nhận lại với trường thông tin chi tiết chuyến bay trước vài tuần khóa học bắt đầu qua Web, email,.. để trường sắp xếp nhân viên gặp, đón sinh viên tại sân bay hoặc khuôn viên trường.
3. Giấy phép cư trú
Bất kỳ ai ở lại Thụy Sĩ hơn 90 ngày đều phải xin giấy phép cư trú. Điều này có nghĩa các du học sinh đăng ký khóa học cấp bằng như : Cao đẳng, Đại học, Thạc Sĩ, Tiến sĩ hoặc các khóa khác trên 3 tháng phải đăng ký và nộp đơn xin giấy phép cư trú tại văn phòng quận thành phố thích hợp trong vòng 14 ngày kể từ ngày đến. Để đăng ký Giấy phép cư trú bạn cần có:
- Hộ chiếu
- Thư mời nhập học từ trường
- Hợp đồng cho thuê chỗ ở của bạn (nếu có)
- Hình thẻ
- Phí hành chính ~ 142,00 CHF
Đối với sinh viên đăng ký ở tại các khu học xá của trường. Sau khi tới nhận phòng Giám đốc quản lý trường sẽ bắt đầu quy trình cấp giấy phép cư trú của bạn với các cơ quan có thẩm quyền địa phương của Thụy Sĩ.
Sau vài tuần, bạn sẽ được cấp giấy phép cư trú có giá trị trong một năm nhưng có thể gia hạn nhiều lần.Sau một năm ở Thụy Sĩ, bạn có thể gia hạn giấy phép cư trú của mình thêm một năm nữa. Bạn sẽ nhận được lời nhắc nhở khoảng một tháng trước ngày hết hạn.
Trong thời gian được cấp giấy phép cư trú, bạn sẽ không được phép rời khỏi đất nước.
4. Bảo hiểm y tế
Bảo hiểm y tế là bắt buộc đối với bất kỳ người nào cư trú tại Thụy Sĩ trong hơn ba tháng. Bảo hiểm cơ bản bắt buộc bao gồm việc điều trị y tế trong trường hợp ốm đau và tai nạn.
Sinh viên có thể tự do lựa chọn công ty bảo hiểm của mình. Bảo hiểm cơ bản được điều chỉnh bởi luật và bao gồm các quyền lợi giống nhau cho tất cả các công ty bảo hiểm, nhưng phí bảo hiểm hàng tháng khác nhau rất nhiều tùy theo mô hình và thời hạn bảo hiểm.
Một số công ty bảo hiểm cung cấp các gói đặc biệt cho sinh viên nước ngoài dành cho sinh viên như:
- Academic Care của Groupe Mutuel
- Swisscare
- Student Care do SWICA cung cấp
Thông thường sinh viên nên tham gia bảo hiểm sức khỏe và tai nạn do trường cung cấp.
Sinh viên từ các quốc gia không thuộc EU có bảo hiểm tư nhân từ quốc gia của mình cần nộp đơn xin miễn trừ. Tuy nhiên rất ít các yêu cầu miễn trừ như vậy được chấp thuận.
Những sinh viên đã được chính quyền Thụy Sĩ cho phép miễn trừ có trách nhiệm xác minh tính hợp lệ của bảo hiểm tai nạn và sức khỏe tư nhân của họ ở Thụy Sĩ và thực tập ở nước ngoài; nhà trường sẽ không chịu bất cứ chi phí chi trả nào.
5. Chỗ ở
Không giống như nhiều quốc gia khác, Thụy Sĩ không đông dân và rất dễ tìm một nơi để sinh sống. Bạn có quyền tự do sống ở bất cứ đâu bạn muốn và bất cứ khi nào bạn muốn.
Các hình thức nhà ở của sinh viên ở Thuỵ Sĩ được chia thành hai loại chung.
- Chỗ ở trong khuôn viên trường
Nhiều trường tại Thuỵ Sĩ cung cấp nơi ở cho sinh viên trong khuôn viên trường. Cuộc sống nội trú trong khuôn viên trường là một yếu tố quan trọng trong trải nghiệm sinh viên của bạn. Mang lại cho bạn cơ hội tốt hơn để tập trung vào việc học và giúp bạn hòa nhập vào cộng đồng trường. Sinh viên không phải lo lắng hay gặp khó khăn trong việc tìm kiếm hoặc duy trì chỗ ở bên ngoài. Ở chung với các sinh viên khác từ khắp nơi trên thế giới là một cơ hội tuyệt vời để học hỏi lẫn nhau và tạo nên tình bạn tốt đẹp.
Tuy nhiên, ở trong Kí túc xá trường bạn sẽ cần phải tuân theo các quy tắc nhất định do trường đề ra. Ví dụ như:
- Không cho phép khách bên ngoài vào phòng ngủ của sinh viên bất cứ lúc nào và có trách nhiệm thông báo cho Lễ tân hoặc An ninh khi có khách đến thăm trường.
- Bảo quản các thiết bị, tài sản chung
- Việc hoán đổi phòng chỉ có thể được sự cho phép của Bộ phận lưu trú dành cho sinh viên
- Không được nuôi động vật
- Không được phép nấu ăn
Loại ký túc xá sinh viên phụ thuộc vào thành phố mà trường đại học của bạn đặt trụ sở và có thể dao động từ 500 CHF đến 900 CHF mỗi tháng.
- Chỗ ở ngoài khuôn viên trường:
– Thuê căn hộ
Trong căn hộ loại này, bạn sẽ có nhiều “không gian sống” hơn với một phòng khách và nhà bếp. Bạn có thể chia sẻ căn hộ với một người bạn khác. Mỗi người sống trong căn hộ sẽ phải trả cho phi phí phòng ngủ và chia nhau toàn bộ chi phí khác như tiền điện nước và internet. Các dịch vụ này bạn tự tìm kiếm nhà cung cấp sau khi ký hợp đồng thuê nhà
1 căn hộ 30m2 với một phòng ngủ (apartment), bên ngoài trung tâm thành phố mà bạn đang học sẽ có giá từ 900 đến 2000 CHF. Càng xa trung tâm thành phố, giá sẽ càng giảm. Ngoài ra, bạn sẽ phải trả chi phí giao thông công cộng.
– Homestay
Homestay là một lựa chọn nhà ở được nhiều sinh viên lựa chọn vì đây là một phương pháp hay để hoà nhập vào cuộc sống cũng như văn hoá Thụy Sĩ và gặp gỡ người dân địa phương. Nếu sống cùng một gia đình Thụy Sĩ, bạn sẽ dễ dàng nhận được lời khuyên về nhiều thứ, loại hình nhà ở này cũng rất rẻ và nó có thể giúp trau dồi khả năng ngôn ngữ của bạn.
6. Đồ ăn
Như hầu hết các nước trên thế giới, sinh viên ở Thụy Sĩ có thể ăn ngoài hoặc tự nấu ăn.
- Ăn ngoài rất tốn kém khi mà các nhà hàng Thụy Sĩ không hề rẻ. Có một số nhà hàng nơi bạn có thể ăn uống hợp lý, với giá khoảng 30-35 franc một bữa, chẳng hạn như Vapiano cho mì Ý và pizza. Thực đơn cơ bản cho bữa trưa, bao gồm đồ uống trong khu thương mại, khoảng 26 CHF. Trong khi tại các nhà hàng dân tộc như Trung Quốc, Thổ Nhĩ Kỳ, Ấn Độ hoặc Thái giá dao động từ 10 đến 20 CHF (chẳng hạn như Sofra) và nhà hàng châu Á giá rẻ (chẳng hạn như Mr. Wong), bạn có thể ăn với giá ít nhất là 15 Francs. Các nhà hàng siêu thị như Manora ( ngoài ra còn có Migros và the Coop) , bạn có thể gọi salad, mì ống, cà phê và nước để uống với giá chỉ khoảng 15 CHF.
- Sinh viên có thể tự mua đồ về nấu, các thực phẩm cho một tuần (bánh mì, mì ống, cơm, trứng, rau, pho mát, thịt nguội cho bánh mì sandwich và một số loại trái cây) khoảng 75-100 CHF ở Thụy Sĩ. Các siêu thị lớn là Migros, COOP và Spar. COOP là đắt nhất, trong khi rẻ nhất là các siêu thị giảm giá Lidl và Aldi của Đức. Ở Thụy Sĩ, thịt rất đắt, đặc biệt là thịt bò. Nửa kg thịt khoảng 12-14 CHF, trong khi một gói mười hai quả trứng có thể lên tới 8 CHF ở các thành phố lớn. Pho mát địa phương là CHF 11. Hơn nữa, 1 kg (2 lb.) cà chua có giá khoảng 4 CHF và 2 lít Coca-Cola là 2,46 CHF, cao gấp đôi giá Coca-Cola ở các nước Châu Âu khác.
7. Ngôn ngữ
Thụy Sĩ là một quốc gia đa ngôn ngữ. Bốn ngôn ngữ quốc gia của Thụy Sĩ là tiếng Đức, tiếng Pháp,Tiếng Ý và tiếng Romansh. Theo hầu hết số liệu gần đây, khoảng 2/3 dân số nói Tiếng Đức. Người bản ngữ chiếm khoảng 64% tiếng Đức, 20% tiếng Pháp , 6,5% tiếng Ý , ít hơn 0,5% tiếng Romansh và 9% được tạo ra lên của các ngôn ngữ khác.
- Ở phía bắc và trung tâm: Tiếng Đức
- Ở phía tây: Pháp (Romandie)
- Ở phía nam: Ý (Svizzera Italiana)
- Còn lại một dân số bản địa nói tiếng La Mã nhỏ ở Graubünden trong phía đông. Các bang Fribourg, Bern và Valais chính thức song ngữ; Graubünden chính thức là ba thứ tiếng.
8. Múi giờ
Thụy Sĩ hoạt động theo Giờ Trung Âu (CET), là GMT + 1, sớm hơn theo giờ Việt Nam là 6 tiếng. Vì vậy sau khi tới Thụy Sĩ bạn nên ăn uống, ngủ nghỉ hợp lý theo múi giờ để dễ thích nghi và ít bị mệt mỏi. Trước ngày bay, bạn tập đi ngủ sớm hơn và dậy sớm hơn chút, hoặc ngủ muộn – dậy muộn xoay vòng mấy ngày. Bên cạnh đó, có thể sử dụng 2 đồng hồ báo thức chỉnh theo 2 múi giờ của Việt Nam và của Thụy Sĩ để từ từ điều chỉnh đồng hồ sinh học.
9. Chi phí cuộc sống
Chi phí học tập và sinh hoạt tại Thụy Sĩ đối với sinh viên quốc tế tùy thuộc vào lựa chọn cá nhân của họ về các hoạt động giải trí. Chi phí trung bình ít nhất là 1600 CHF (~ 1589 USD hoặc ~ 1400 EUR) – 2000 CHF (~ USD 1986 hoặc ~ 1758 EUR) cho chi phí hàng tháng của bạn. Ngân sách đề xuất cho chi phí sinh hoạt hàng năm là từ 18.000 CHF đến 28.000 CHF.
10. Tiền tệ
Đơn vị tiền tệ chính thức của Thụy Sĩ là đồng franc Thụy Sĩ (“Frank- en” trong tiếng Đức). Chữ viết tắt phổ biến nhất là “Fr.”, nhưng bạn cũng có thể thấy “Sfr.”, Hoặc chữ viết tắt chính thức của ngân hàng “CHF”. Mỗi franc được chia thành 100 xu; trong tiếng Đức chúng được gọi là “Rappen” (Rp.).
Lưu ý: Mặc dù một số nhà bán lẻ chấp nhận đồng euro, nhưng bạn có thể thanh toán mọi thứ bằng franc Thụy Sĩ. Nếu bạn thanh toán bằng đồng euro, bạn thường nhận được một tỷ giá hối đoái rất cao và tiền lẻ của bạn sẽ được tính bằng CHF.
Thẻ tín dụng như Visa và Mastercard được chấp nhận hầu hết ở mọi nơi. Vì thành phố có rất nhiều máy ATM (máy rút tiền tự động) nên bạn cũng không gặp khó khăn khi rút tiền bằng thẻ ghi nợ hoặc thẻ tín dụng. Hầu hết các máy ATM của Thụy Sĩ cũng được trang bị để chấp nhận thẻ Cirrus và Maestro.
11. Mở tài khoản ngân hàng
Hầu hết các ngân hàng đều cung cấp tài khoản miễn phí với những lợi ích đặc biệt dành cho sinh viên từ 30 tuổi trở xuống. Bạn sẽ được yêu cầu xuất trình hộ chiếu và thẻ sinh viên, và thông thường họ yêu cầu xem giấy phép cư trú của bạn.
Một số ngân hàng nổi tiếng cung cấp ưu đãi đặc biệt cho sinh viên là:
- www.ubs.co,
- www.credit-suisse.ch
- www.zkb.ch
- www.postfinance.ch
12. Điện thoại, sim
Nếu bạn mang điện thoại từ Việt Nam chỉ cần mua sim card tại Thụy Sỹ sử dụng. Nếu không bạn có thể mua điện thoại di động trả góp và sim card, cần những giấy tờ cần thiết sau: copy hộ chiếu, giấy phép định cư: B Permit. Tùy theo hợp đồng thời hạn trả góp từ 12 tháng đến 36 tháng. Hiện nay hầu hết các trường học, trung tâm sinh hoạt công cộng, nhà ga tại Thụy Sỹ phủ mạng internet.
- Cách gọi điện:
+ Từ Việt nam (hoặc nước ngoài) gọi đến Thụy Sỹ: mã số nước 0041 + mã vùng + số điện thoại (7 số cuối).
Ví dụ: 0041 81 (số vùng) 302 54 22 (số điện thoại)
+ Từ Thụy Sỹ gọi về Việt Nam: mã số nước 0084 + mã vùng + số điện thoại.
Số điện thoại khẩn cấp bạn cần nhớ:
– Cảnh sát : 117
– Cứu hỏa : 118
– Cứu thương : 144
– SOS (các trường hợp khẩn cấp): 112
– Trung tâm Cấp cứu Chất độc : 145
– Dịch vụ Cấp cứu Y tế và Nha khoa 044 421 21 21
– Các câu hỏi về Thụy Sĩ : 1818
13. Nguồn điện
Nếu bạn mang theo bất kỳ thiết bị, máy tính, dàn âm thanh nổi, đồng hồ nào, v.v., bạn sẽ cần đảm bảo rằng điện áp và tần số của chúng là tương thích với hệ thống Thụy Sĩ: điện áp 230V; tần số: 50Hz.
Thụy Sĩ sử dụng phích cắm ba chân (chân tròn) trên hầu hết các thiết bị điện. Các ổ cắm cũng có thể có hai chân
europlugs. Bộ điều hợp có thể được mua tại các cửa hàng điện tử hoặc trong các siêu thị lớn hơn.
14. Nước uống
Bạn có thể uống trực tiếp nước máy trong căn hộ hoặc phòng sinh viên hoặc trong bất kỳ tòa nhà công cộng nào, các vòi uống nước có chất lượng rất tốt trên toàn Thụy Sĩ. Nước này có thể uống được mà không có vấn đề gì.
15. Làm thêm
Sinh viên các nước không thuộc EU / EEA / EFTA ( trong đó có Việt Nam) chỉ có thể bắt đầu làm việc chỉ 6 tháng sau khi bắt đầu chương trình học và phải được cấp giấy phép lao động (Work permit)
- Sinh viên quốc tế có thể làm việc tối đa 15 giờ một tuần.
- Trong các kỳ nghỉ học kỳ, sinh viên quốc tế có thể đi làm thêm 100%.
Một số trường không khuyến khích bạn làm việc trong quá trình học vì điều đó có thể khiến bạn phân tâm và ảnh hưởng đến công việc học tập. Các trường khác tạo điều kiện cho việc tìm kiếm việc làm với các hội đồng việc làm và các dịch vụ tư vấn khác.
Không có mức lương tối thiểu ở Thụy Sĩ, tùy thuộc vào lĩnh vực, sinh viên làm việc 15 giờ kiếm được từ 1.900 CHF đến 2.900 CHF.
16. Làm gì sau khi visa du học của bạn bị hết hạn?
Sau khi hoàn thành chương trình học ở Thụy Sĩ, bạn có thể gia hạn giấy phép cư trú tạm thời cho phép bạn ở lại thêm sáu tháng để tìm kiếm một công việc toàn thời gian, lâu dài. Trong thời gian tìm việc này, bạn có thể làm việc tối đa 15 giờ một tuần. Giấy phép này không thể được gia hạn sau sáu tháng.
Để đăng ký, bạn cần phải đến văn phòng di trú bang của mình và cung cấp:
- Chứng chỉ hoặc bằng cấp hoàn thành khóa học
- Bằng chứng bạn có thể hỗ trợ tài chính cho mình trong thời gian này
- Bằng chứng bạn có một nơi nào đó thích hợp để sống